Zwangerschap bij katten

Wist u dat kittens uit hetzelfde nest verschillende vaders kunnen hebben? Dit kan verklaren waarom broertjes en zusjes verschillende vachtsoorten en -patronen hebben. In dit hoofdstuk vindt u informatie over paren, zwangerschap en waar u tijdens de zwangerschap op moet letten om te zien of alles goed verloopt.

Een moederkat wast de vacht van haar jong

Voortplanting bij katten

Katten paren doorgaans tussen maart en september op het noordelijk halfrond en tussen oktober en maart op het zuidelijk halfrond, al is het het hele jaar door mogelijk. Een vrouwtjes kat is 1-2 weken krols en dit kan zich elke 2-3 weken herhalen. Een vrouwelijke krolse kat is zeer vocaal, kan meer affectie tonen, zal rondzwerven op zoek naar een partner en geeft kopjes aan meubels, andere katten en mensen. Als u een nestje van uw raskat wilt hebben is het van belang dat u haar binnen houdt om te voorkomen dat ze met de plaatselijke zwerfkater paart.

Een vrouwtje laat aan een partner zien dat ze wil paren door te hurken en haar staart opzij te houden. De kater zal haar bestijgen en in haar nek bijten. De ejaculatie vindt meestal al binnen 15-30 seconden plaats. Het vrouwtje zal luid miauwen omdat de haakjes op de penis haar zeer doen. Ze kan zich zelfs omdraaien om de kater aan te vallen. Na het paren zal het vrouwtje geagiteerd overkomen en rondrollen. Dit is normaal gedrag. Het hele paringsproces neemt 30 seconden tot 4 minuten in beslag. Een vrouwtje kan tot wel 30 keer paren wanneer ze krols is.

Hoe kom ik erachter of mijn kat zwanger is?

Als u uw kat niet heeft laten castreren en u haar niet constant binnen houdt is de kans groot dat ze op een gegeven moment zwanger zal worden. Er zijn een aantal tekenen die erop kunnen wijzen dat uw kat zwanger is.

Uw kat wordt niet krols op het moment dat u dit verwacht, al hoeft dit niet altijd op een zwangerschap te duiden. Als uw kat krols was en buiten is geweest, is een zwangerschap echter aannemelijk. Tijdens dag 15-18 van de zwangerschap worden de tepels van een kat groter en rood van kleur. Ook zult u kunnen zien dat haar buik groeit. Mogelijk heeft ze meer eetlust en zult u merken dat ze nesteldrang heeft. Ze zal een rustige plek uitzoeken om haar nest te maken, zoals in een kast of onder een bed. Ook kan uw kat moedergedrag gaan vertonen door meer te gaan spinnen dan normaal en aanhankelijker te worden.

Een zwangere kat zit buiten in de sneeuw

Welke verzorging heeft een zwangere kat nodig?

Als u het vermoeden heeft dat uw kat zwanger is is het verstandig om met haar naar de dierenarts te gaan. De dierenarts kan vaststellen of uw kat zwanger is met een echo, of gebruikelijker door een uitwendig buikonderzoek of een hormoontest. Tijdens de zwangerschap zal de eetlust van uw kat met 50% toenemen en u zult haar dus meer voer moeten geven. De toename in eetlust vindt meestal plaats in het derde trimester (42 dagen). Dit is ook het moment dat duidelijk zichtbaar wordt dat een kat zwanger is en zult u haar dieet moeten aanpassen. Zwangere katten hebben meer eiwitten nodig en het is dan ook aanbevolen om uw zwangere kat voer te geven met een hoger proteïnegehalte zoals kittenvoer.

Wees er zeker van dat uw kat geen wormen heeft omdat ze deze aan haar kitten via de melk kan overbrengen. Als ze recentelijk is ontwormd is ze waarschijnlijk nog voldoende beschermd. Als dit niet het geval is zult u haar een wormenkuur moeten geven. Haal deze bij de dierenarts om er zeker van te zijn dat u uw kat een middel geeft dat geschikt is voor gebruik tijdens de zwangerschap. Dien uw kat alleen iets toe op advies van de dierenarts om te voorkomen dat u iets geeft wat de kittens kan schaden.

Welke zorg heeft een kat nodig wanneer ze aan het bevallen is?

Het zal u misschien verbazen maar het kan zijn dat u niet bij de bevalling van uw kat bent. Op een ochtend wordt u misschien wakker en treft u een heel nest gezonde kittens aan die al zijn gevoed door hun trotse moeder. Indien mogelijk is het echter beter om uw kat tijdens de bevalling in de gaten te houden voor het geval er iets mis mocht gaan. Toch zal een kat doorgaans in staat zijn zonder hulp te bevallen en voor haar kitten te zorgen. U hoeft niet in te grijpen tenzij u er zeker van bent dat er iets niet goed gaat.

De bevalling van een kat is in te delen in 3 fases. Spreek met uw dierenarts voor advies over wat te verwachten en wat u moet doen voordat uw kat gaat bevallen.

Fase 1

De eerste fase duurt doorgaans 12-36 uur. Dit is het moment dat de bevalling begint. Uw kat zal onrustig zijn, ijsberen, miauwen, zich overmatig wassen en/of hijgen. Vaak zal deze fase onopgemerkt aan u voorbij gaan.

Fase 2

In deze fase worden de kittens geboren. Haar weeën worden frequenter, vaak met intervallen van 2-3 minuten. Nadat het vruchtwater naar buiten is gekomen begint het persen. Het duurt ongeveer 30 minuten tot een uur voordat de eerste kitten tevoorschijn komt. Zowel het hoofdje als de achterpootjes kunnen als eerste zichtbaar worden. Hierna zal uw kat nog 1 of 2 keer moeten persen voordat haar kitten is geboren.

Fase 3

Nadat de kitten is geboren breekt de moeder het vlies, kauwt de navelstreng door en begint haar kitten schoon te maken. De placenta volgt na elke kitten. Tel het aantal placenta's om er zeker van te zijn dat er geen placenta achter is gebleven, dit kan een infectie veroorzaken. Als u denkt dat er een placenta niet naar buiten is gekomen, raadpleeg dan een dierenarts. Het duurt meestal 30-45 minuten voordat de volgende kitten wordt geboren. De moederkat zal vaak de placenta's opeten omdat deze vol voedingsstoffen en hormonen zitten die ze nodig heeft.

Tips om uw kat tijdens haar bevalling te helpen

Als uw kat meer dan 2-3 keer moet persen nadat het hoofdje al tevoorschijn is gekomen, kan het zijn dat ze wat hulp nodig heeft. U kunt heel voorzichtig aan de kitten trekken.

Indien de moederkat het vlies niet breekt dan kunt u met een handdoek over de kitten wrijven om het vlies te breken en hem af te drogen. Plaats de kitten daarna voor het hoofd van zijn moeder zodat zij haar kitten kan schoonmaken.

Wanneer het nodig is dat u uw kat helpt, zorg er dan zeker voor dat u uw handen van tevoren goed heeft gewassen. Door uw geur op de nieuwe kitten over te brengen kan de moederkat zich bedreigd voelen en in extreme gevallen haar kitten zelfs afstoten. Houd altijd uw telefoon bij de hand om indien nodig de dierenarts te kunnen bellen.

Tekenen die erop duiden dat er iets niet goed gaat

• Uw kat is al een uur aan het persen maar er is nog geen kitten geboren.
• Een kitten zit vast en komt ook met uw hulp niet naar buiten.
• Overmatig bloedverlies of een groene afscheiding.
• De eerste kitten is geboren maar na een uur is er nog geen volgende tevoorschijn gekomen.
• De eerste fase van de bevalling heeft meer dan 24 uur geduurd maar er is nog geen sprake van persweeën.

Als er sprake is van een van de bovengenoemde punten, raadpleeg dan een dierenarts.

Nageboorte

Laat uw kat haar kittens schoonmaken en voeden. Op dit moment is het niet nodig dat u de kittens vasthoudt. Laat de moeder en haar kittens dus met rust. Houd uw kat in de gaten om te zien of er niet iets mis gaat. Uw kat kan haar kittens bijvoorbeeld negeren. Raadpleeg in dit geval onmiddellijk de dierenarts.

Hoeveel kittens krijgt mijn kat?

Het gemiddelde aantal kittens per nest is 4-6. Een kat kan gemiddeld 3 nestjes per jaar krijgen en dus wel 18 kittens per jaar.

Een nestje zwart-witte kittens

Wanneer moeten kittens worden gespeend?

Het spenen begint wanneer de kittens vier weken oud zijn en is voltooid rond de 10 weken. Laat de moederpoes dit proces alleen regelen. Alles wat u hoeft te doen is de kittens voldoende vast voer geven en ze misschien een beetje aanmoedigen.

Meng aan het begin van het speenproces het vaste voer met vervangmelk voor kittens (verkrijgbaar bij de dierenwinkel) om het voer tot een papje te maken. In het begin zullen de kittens waarschijnlijk niet begrijpen wat ze ermee aanmoeten en ermee spelen, maar op den duur zullen ze het begrijpen. Meng steeds minder melk door het voer en laat het uiteindelijk helemaal weg. Zet altijd een kommetje water naast de voerbak.

Wanneer zijn de kittens er klaar voor om naar een nieuw thuis te gaan?

De minimale leeftijd waarop een kitten naar een nieuw huis kan gaan is 8 weken. Kittens leren veel van hun moeder en nestgenootjes, zoals sociale vaardigheden en kattenbaketiquette.

Gerenommeerde fokkers laten kittens vaak pas het nest verlaten wanneer ze 12 weken oud zijn. De kittens zijn dan zeker volledig gespeend, zindelijk en gesocialiseerd.

Moet ik mijn kittens laten vaccineren voordat ik ze verkoop?

Kittens hebben hun eerste vaccinaties nodig wanneer ze 8 weken oud zijn. Zorg er altijd voor dat ze deze vaccinaties hebben gehad voordat ze naar een nieuwe eigenaar gaan.

Klik hier voor meer informatie over het vaccineren van katten en kittens. Als u niet weet welke vaccinaties uw kitten nodig heeft, bespreek dit dan met een dierenarts die u kan vertellen wat uw kitten nodig heeft.