Erfelijke afwijkingen bij honden

Honden worden al eeuwen selectief gefokt en dit heeft geleid tot de vreemde en prachtige rassen die we vandaag kennen. Selectief fokken heeft er helaas ook voor gezorgd dat er gebreken zijn ontstaan die van generatie op generatie worden doorgegeven. Hieronder vindt u een overzicht van de meest voorkomende erfelijke ziektes bij honden.

Een border collie met twee verschillende kleuren ogen

Chronische heupdysplasie

Een hond heeft last van heupdysplasie wanneer het kogelgewricht in de heup verkeerd staat of los zit. Dit zorgt ervoor dat de koppen van de twee heupbeenderen (de heupkop) kunnen bewegen en het kraakbeen slijt. Het kan optreden in beide of in één heupgewricht. Heupdysplasie kan worden veroorzaakt door verschillende genetische en/of omgevingsfactoren (voeding, gewicht, hoeveelheid beweging). Heupdysplasie komt vaker voor bij grote en snelgroeiende hondenrassen. Heupdysplasie kan zich al op jonge leeftijd, rond de vier maanden, ontwikkelen. Wanneer heupdysplasie zich op latere leeftijd ontwikkelt kan dit het gevolg zijn van artritis in het heupgewricht.

Symptomen - vaak wordt uw ooit actieve hond relatief inactief. Hij zal terughoudend zijn om te rennen, springen en een trap op te lopen. U zult misschien zien dat uw hond schommelende of ‘huppende’ bewegingen maakt wanneer hij rondloopt. Heupdysplasie zorgt voor behoorlijke heuppijn bij uw hond en kan periodieke kreupelheid van de achterpoten veroorzaken. Ook zult u misschien zien dat uw hond met zijn poten dicht bij elkaar gaat staan en dat zijn schouders gespierder worden omdat uw hond zijn gewicht naar zijn voorpoten verplaatst.

Diagnose en behandeling - Wanneer u een van de bovenstaande symptomen ziet, maak dan een afspraak met de dierenarts. Er zal een röntgenfoto van uw hond worden gemaakt om de graad en ernst van de heupdysplasie te achterhalen. In milde gevallen zal behandeling gericht zijn op het laag houden van het gewicht van uw hond en de hoeveelheid beweging die hij krijgt. Met ontstekingsremmende medicijnen kan de pijn worden onderdrukt. In ernstige gevallen zal er een chirurgische ingreep (heuptransplantatie) moeten plaatsvinden.

Hondenrassen waarbij heupdysplasie vaak voorkomt zijn de: Amerikaanse cockerspaniël, beagle, berner sennenhond, Bostonterriër, buldog, teckel, Duitse herder, golden retriever, labrador retriever, Newfoundlander, rottweiler, Sint-Bernard, shih tzu.

Progressieve Retina Atrofie (PRA)

Progressieve Retina Atropie (PRA) is de voortschrijdende degeneratie van het netvlies (het deel van het oog dat licht registreert). De cellen van het netvlies sterven af en de bloedvaten in de omgeving van het netvlies verschrompelen. Dit proces kan enkele maanden tot jaren duren. Deze aandoening lijkt erfelijk te zijn en er wordt verondersteld dat verschillende vormen PRA op verschillende manieren worden geërfd. Het kan daarom dominant of recessief zijn.

Symptomen - u zult als eerste merken dat uw hond moeite heeft om te zien in het donker en dat hij minder zelfvertrouwen heeft wanneer hij van dingen wil springen of van de trap naar beneden loopt. Zijn ogen zijn misschien vergroot en hebben een grotere glans of gloed.

Diagnose en behandeling - de dierenarts zal de ogen en het netvlies van uw hond bekijken met oftalmoscoop. Er bestaat voor deze aandoening helaas geen behandeling. Het voorkomen van Progressieve Retina Atrofie kan alleen door er zeker van te zijn dat de honden waarmee wordt gefokt geen PRA hebben.

Hondenrassen waarbij PRA vaak voorkomt in de eerste twee jaren van hun leven zijn de : akita, cardigan Welsh corgi, bordercollie, teckel, Gordon setter, Ierse setter, dwergschnauzer, Noorse elandhond, Tibetaanse terriër.

Hondenrassen waarbij PRA vaak voorkomt op latere leeftijd zijn de : cockerspaniël, golden retriever en de labrador retriever.

Aangeboren doofheid

Men spreekt van aangeboren doofheid wanneer een hond doof wordt geboren of wanneer hij binnen enkele weken na zijn geboorte doof wordt. Dit soort doofheid wordt voornamelijk in verband gebracht met witte honden. Het is gekoppeld aan twee typen genen (het merle- of piebald-gen). Vanwege dit kleur-gen zijn sommige hondenrassen vatbaarder voor doofheid dan andere rassen.

Symptomen - een hond reageert niet en kan passief overkomen.

Diagnose en behandeling - U kunt op een eenvoudige manier het gehoor van uw hond controleren. Door achter uw hond te gaan staan en in uw handen te klappen kunt u uitvinden of er misschien iets mankeert aan zijn gehoor. Een hond met een goed gehoor zal zich meteen omdraaien om te zien waar het geluid vandaan komt. Een hond die gedeeltelijk doof is zal om zich heen kijken om te zien waar het geluid vandaan komt maar zal niet in staat zijn de bron te achterhalen. Een volledig dove hond zal helemaal niet reageren. De dierenarts kan een BAER test (Brainstem Auditory Evoked Response) doen om vast te stellen of uw hond volledig doof is. Er bestaan gehoorapparaten voor honden maar veel honden vinden dit onaangenaam. Dove honden kunnen een gelukkig leven leiden omdat ze kunnen vertrouwen op andere zintuigen. Een manier om met de doofheid om te gaan is door uw hond een maatje te geven die wel kan horen zodat uw dove hond kan herleiden wat er gebeurt door naar de reactie en lichaamstaal van zijn horende maatje te kijken.

Hondenrassen die vaak worden getroffen door doofheid zijn de : American foxhound, Australische herder, bordercollie, boxer, bulterriër, teckel, dalmatiër, Engelse foxhound, Engelse setter, Deense dog, old English sheepdog, Schotse terriër, Shetland Sheepdog.

Ectropion

Er is sprake van ectropion wanneer het onderste ooglid naar buiten is gedraaid en er hangend uitziet. Hierdoor is het roze weefsel van de binnenkant van het onderste ooglid (conjunctiva) zichtbaar, waardoor uw hond vatbaarder is voor ooginfecties. Het kan een ontsteking van de conjunctiva en hoornvlies veroorzaken met een verhoogde traanproductie.

Symptomen - het onderste ooglid steekt zichtbaar uit en onder het oog zijn vlekken zichtbaar veroorzaakt door de verhoogde traanproductie.

Diagnose en behandeling - het is vrij duidelijk te zien wanneer uw hond aan deze aandoening lijdt. Wanneer het slechts een milde vorm van ectropion betreft, en dit komt vrij dikwijls voor bij oudere honden, is het aan te raden om de ogen van uw hond schoon te houden met een wattenschijfje gedompeld in lauw, licht zout water. In ernstiger gevallen is een ooglidcorrectie noodzakelijk.

Hondenrassen die vaak last hebben van ectropion zijn : spaniëls, hounds, zware, grote hondenrassen en honden met losse huid op hun gezicht.

Distichiasis

Distichiasis is een aandoening waarbij wimpers in een ongewone richting groeien of wanneer er haren op de ooglidrand groeien. Er kan een dubbele rij wimpers ontstaan en dit kan behoorlijk onaangenaam zijn voor uw hond. Het komt meestal voor op beide ogen en op het bovenste en onderste ooglid, hoewel het vaker voorkomt op het bovenste ooglid.

Symptomen - soms zullen de extra wimpers niet voor problemen zorgen bij uw hond. Wanneer ze echter irritatie veroorzaken zult uw vaststellen dat de ogen rood en waterig zijn en dat uw hond vaker met zijn ogen knippert en loenst.

Diagnose en behandeling - een onderzoek door de dierenarts zal leiden tot de diagnose. In milde gevallen worden oogdruppels voorgeschreven die het hoornvlies en de irriterende wimpers smeren om het oog te beschermen tegen irritatie. In ernstige gevallen waarbij de distichiasis zweren veroorzaakt op het hoornvlies, kan het nodig zijn de haren operatief te laten verwijderen.

Hondenrassen die vaak worden getroffen zijn de: Amerikaanse cockerspaniël, Bedlingtonterriër, Bostonterriër, boxer, buldog, cavalier king Charles-spaniël, Chesapeake Bay retriever, teckel, golden retriever, griffon Bruxellois, Kerry blue-terriër, Lakelandterriër, Lhasa apso, Pekinees, mopshond, shih tzu, Shetland sheepdog, Yorkshire terriër.

Navelbreuk

Een navelbreuk of hernia umbilicalis bij uw hond wordt veroorzaakt door een zwakte in de spierwand rond de navel. Dit heeft een zwelling tot gevolg. Bij een ernstige navelbreuk steekt de abdominale inhoud, zoals de darmen, uit en komt vast te zitten. Bij een ongecompliceerde navelbreuk is er sprake van een lichte zwelling rond de navel. Navelbreuken komen het meest voor bij puppy’s maar kunnen op elke leeftijd ontstaan.

Symptomen - een duidelijke zwelling rond de navel. Ook kan uw hond zijn eetlust verliezen en overgeven.

Diagnose en behandeling - indien u de bovengenoemde symptomen waarneemt zult u met uw hond naar de dierenarts moeten gaan. Uw dierenarts zal uw hond onderzoeken om na te gaan of de zwelling een navelbreuk is. Bij een gecompliceerde, ernstige navelbreuk moet uw hond worden geopereerd om de navelbreuk te verwijderen. Een ongecompliceerde navelbreuk geneest doorgaans vanzelf.

Hondenrassen waarbij een navelbreuk vaak voorkomt zijn de : Airedaleterriër, basenji, bulterriër, bordercollie, lhasa apso, Engelse pointer, shih tzu, Weimaraner, Yorkshire terriër.

Patella luxatie (knieschijfontwrichting)

Er is sprake van patella luxatie wanneer de knieschijf ontwricht is en uit zijn natuurlijke positie raakt wanneer het been wordt gestrekt. Dit kan leiden tot veel ongemak voor uw hond en kan kreupelheid tot gevolg hebben. Deze aandoening komt vaker voor bij kleine hondenrassen maar kan ook grotere rassen treffen.

Symptomen - wanneer uw hond een milde vorm van patella luxatie heeft kan het zijn dat u niets aan uw hond zult merken omdat het geen pijn of ongemak veroorzaakt. In ernstiger gevallen zult u zien dat uw hond met zijn poot trekt en hinkt tijdens het lopen. Mogelijk heeft uw hond er in het begin alleen zo nu en dan last van maar wordt het steeds frequenter.

Diagnose en behandeling - met een onderzoek zal de dierenarts kunnen vaststellen of uw hond patella luxatie heeft. Ook kan de dierenarts de ernst van de aandoening vaststellen. Bij graad 1 raakt de knieschijf ontwricht (vanzelf of handmatig) maar springt vanzelf weer terug. Bij graad 2 raakt de knieschijf ontwricht en moet soms handmatig terug in zijn positie worden gebracht omdat dit niet vanzelf gebeurt. Bij graad 3 is de knieschijf permanent ontwricht en wanneer deze handmatig in de juiste positie wordt gebracht, zal het daar slechts tijdelijk blijven. Bij graad 4 is de knieschijf permanent ontwricht en blijft niet in de juiste positie wanneer deze handmatig in de juiste positie wordt gebracht. Graad 1 zorgt meestal niet voor problemen en een operatie is dan ook niet noodzakelijk. Wel kan het nodig zijn om ontstekingsremmende medicijnen te gebruiken die worden voorgeschreven door de dierenarts. Vanaf graad 2 is meestal een operatie noodzakelijk om de pijn te beheersen.

Hondenrassen die vaak worden getroffen zijn : akitas, bichon frisé, Bostonterriër, chihuahua, shar-pei, flatcoated retrievers, Pyrenese berghond, dwergkeeshond, dwergpoedel, Yorkshire terriër.

Hernia nuclei pulposi (Hernia van de tussenwervelschijf)

De tussenwervelschijf is een soort kussentje van kraakbeen tussen de ruggenwervels van uw hond. In het midden van deze schijven zit een gel-achtige substantie die helpt om schokken in de ruggenwervel op te vangen. Hernia nuclei pulpos (HNP) is de afbraak van de schijven waarbij ze uitstulpen of scheuren. Dit zorgt voor druk op de zenuwen en leidt tot een beschadiging van de zenuwen, pijn en ongemak. Deze aandoening kan voorkomen over de gehele ruggenwervel, van nek tot staart. Type 1 HNP is wanneer de schijf scheurt (hernia). Dit komt vaak voor bij honden die genetisch belast zijn met deze aandoening. Type 2 is de degeneratie van de schijf waarbij er geleidelijk een uitstulping van de schijf ontstaat. Type 2 komt vaker voor bij oudere honden. Kleine hondenrassen die zijn gefokt voor hun dwerggroei hebben vaak last van deze aandoening maar het kan ook voorkomen bij grotere rassen wanneer de hond ouder wordt.

Symptomen - uw hond zal vermijden om te springen en trappen te lopen. Uw hond wordt minder actief en kan het uitroepen van de pijn. Wanneer de aandoening de nek van uw hond heeft aangetast zal hij zijn kop niet willen bewegen en zal u misschien vaststellen dat hij enkel zijn ogen beweeg in plaats van zijn hele kop. De rug van uw hond kan gebogen zijn. Wanneer het het lagere deel van de ruggenwervel betreft kan het zijn dat uw hond de controle over zijn blaas verliest.

Diagnose en behandeling - de dierenarts zal een neurologisch onderzoek uitvoeren dat kan bestaan uit een myelografie of een MRI scan. Met deze scans kan de dierenarts vaststellen welke tussenwervelschijf voor problemen zorgt in de rug van uw hond. Wanneer uw hond last heeft van een milde vorm van HNP zal behandeling bestaan uit het toedienen van steroïden en ontstekingsremmende medicijnen en ‘benchrust’ gedurende zes weken. In ernstige gevallen kan een spoedoperatie nodig zijn om de druk op de ruggengraat te verlichten rond de aangetaste ruggenwervel. .

Hondenrassen die vaak last hebben van deze aandoening zijn de : Amerikaanse cockerspaniël, beagle, boxer, teckel, dandie dinmont-terriër, lhasa apso, Pekinees, shih tzu.

Ademhalingsproblemen

Moeilijkheden met ademhalen komt vaak voor bij honden met een platte neus. Door de verkorte luchtwegen van deze rassen en kleinere neusgaten kunnen deze honden moeite hebben met ademhalen, zeker wanneer het warm is.

Symptomen - u zult uw hond zwaar horen ademhalen, snurken en soms zal hij kortademig zijn. In ernstige gevallen zal uw hond door zijn bek ademhalen en een loopneus hebben.

Diagnose en behandeling - wanneer ademhalen veel ongemak voor uw hond veroorzaakt kan het nodig zijn om de neusgaten te verwijden.

Hondenrassen waarbij deze aandoening vaak voorkomt: Bostonterriër, buldog, cavalier king Charles-spaniël, chowchow, Pekinees, mopshond, shih tzu.

Epilepsie

Epilepsie is een hersenaandoening die leidt tot toevallen. Een epileptische aanval kan verschillen in duur en uw hond kan tijdens een aanval buitenbewustzijn raken (maar dit hoeft niet zo te zijn). Epilepsie bij honden kan genetisch zijn en manifesteert zich meestal tussen de leeftijd van tien maanden en drie jaar.

Symptomen - aanvallen kunnen verschillen in ernst en duur. Tijdens een zware aanval (gegeneraliseerde toeval, tonisch-klonische aanval of grand mal genoemd) zal het gedrag van uw hond veranderen. Hij zal bijvoorbeeld zoeken naar comfort, rusteloos worden, bang zijn, proberen zich te verstoppen en gaan janken en huilen. Vervolgens zal uw hond instorten en buiten bewustzijn raken, gevolgd door ritmisch trekken of peddelen met de poten, urineren, het laten lopen van ontlasting en kwijlen. Dit kan enkele seconden tot minuten duren. Wanneer uw hond weer bij bewustzijn komt kan hij verward en verdwaasd zijn. Mildere toevallen (petit mal) kunnen lastiger zijn om vast te stellen. Bij een lichte toeval kan het gezicht van uw hond gaan trekken, zal hij in de lucht happen alsof hij een vlieg probeert te vangen, overmatig krabben/graven of op een lichaamsdeel bijten.

Diagnose en behandeling - er bestaat geen test om epilepsie op te sporen. De dierenarts zal daarom eerst andere oorzaken voor de aanvallen proberen uit te sluiten. Hiervoor zal de medische geschiedenis van uw hond worden nagegaan, er worden bloedtesten gedaan en een Elektro-encefalografie (EEG). Behandeling van epilepsie wordt pas gestart wanneer de aanvallen regelmatig voorkomen en er een patroon ontstaat. Behandeling bestaat vaak uit het oraal toedienen van pillen. Er zijn verschillende soorten pillen die de dierenarts kan uitproberen. Tijdens de eerst weken van de behandeling kunnen er bijwerkingen optreden zoals slapeloosheid, maar meestal verdwijnen deze vanzelf weer.

Hondenrassen die vaak worden getroffen zijn de : beagle, cockerspaniël, bordercollie, teckel, Duitse herder, golden retriever, Ierse setter, labrador retriever, dwergpoedel, sint-bernhard, Engelse springer spaniël, Siberische husky, draadharige foxterriër.

Cataract (grijze staar)

Er is sprake van cataract wanneer de lens van het oog van uw hond troebel of grijs wordt. Dit is het gevolg van de afbraak van eiwitten waaruit de lens bestaat. Wanneer cataract zich volledig heeft ontwikkeld wordt de lens wit en ondoorzichtig. Dit zorgt voor een aanzienlijke afname van het zicht van uw hond en kan leiden tot blindheid. Cataract wordt vaak verward met nucleaire sclerose, een veelvoorkomende aandoening bij oudere honden. Deze aandoening zorgt ervoor dat beide ogen grijs worden, maar beïnvloedt het zicht van uw hond niet. Cataract is erfelijk maar kan ook het gevolg zijn van andere ziektes zoals diabetes. Erfelijke cataract komt voor bij meer dan tachtig hondenrassen.

Symptomen - de ogen van uw hond zullen er troebel uitzien. Dit kan wit, blauw-grijs of geel van kleur zijn en kan de gehele lens bedekken.

Diagnose en behandeling - de dierenarts zal een oftalmoscopie uitvoeren om te onderzoeken of uw hond cataract heeft. Wanneer cataract blindheid veroorzaakt kan met een operatie de lens worden verwijderd en worden vervangen door een kunstmatige lens. De operatie is vrij gecompliceerd en niet alle honden komen in aanmerking (oudere honden kunnen een operatie vaak niet goed aan). Cataract operaties worden echter steeds gangbaarder.

Hondenrassen die vaak last krijgen van deze aandoening zijn de: Afghaanse windhond, Bostonterriër, Engelse cockerspaniël, Duitse herder, golden retriever, labrador retriever, dwergschnauzer, old English sheepdog, Siberische husky, Welshe springerspaniël, West Highland terriër.